Moet je noodgedwongen je zelfstandige activiteit stopzetten of onderbreken voor minstens 7 opeenvolgende kalenderdagen omwille van de energiecrisis en de stijgende energie- en productiekosten/beroepskosten? Dan kan je in aanmerking komen voor het klassiek overbruggingsrecht - gedwongen onderbreking (gebeurtenis met economische impact).

Ligt de startdatum van de onderbreking/stopzetting tussen 1 oktober 2022 en 31 maart 2023, dan worden de uitkeringen voor deze maanden niet aangerekend op de maximumduur van het overbruggingsrecht dat je kan krijgen over je volledige loopbaan.

Het gaat hier niet alleen over de stijging van de gas- en elektriciteitsrekeningen, maar ook de stijging van brandstofprijzen en/of de stijging van grondstofprijzen ten gevolge van de stijgende energieprijzen.

Er moet een duidelijk en rechtstreeks verband zijn tussen de energiecrisis en de tijdelijke of definitieve onmogelijkheid om de activiteit verder te zetten. Je moet voldoende kunnen aantonen dat de verderzetting van de activiteit minder rendabel is door de significante stijging van de productiekosten/beroepskosten ten gevolge van de energiecrisis.

Je aanvraag moet gestaafd worden met bewijsstukken en volgende elementen bevatten:

• Het bewijs dat er een grote impact is van de energiecrisis op de productiekosten/beroepskosten van de zelfstandige activiteit
• Het bewijs dat er een sterke toename is van de voorschotfactuur voor energie in 2022 en/of 2023 ten opzichte van deze van 2021 
• Een motivering van waarom dit heeft geleid tot de onderbreking/stopzetting van de zelfstandige activiteit

Opgelet: alleen verwijzen naar de prijsstijgingen op vlak van energie, brandstof, grondstoffen, enz. is onvoldoende.

Let wel: als zelfstandige mag je geen enkele beroepsactiviteit uitgevoerd hebben tijdens de periode van sluiting. Vanuit de overheid zullen hier later controles volgen. Deze maatregel is mogelijks niet cumuleerbaar met de regionale steunmaatregelen. Meer info over de vlaamse steunmaatregelen vind je hier.

Als je inkomen onder de voorlopige berekeningsbasis van je sociale bijdragen van dit jaar ligt, kan je je voorlopige sociale bijdragen verlagen. Hiervoor moet je twee dingen aantonen:

• je inkomen is gedaald 
• je geschat inkomen voor 2023

Hoe kan je deze vermindering regelen?

• je kan je voorlopige sociale bijdragen zelf laten aanpassen via Mijn Dossier in MyAcerta
• of je kan je aanvraag hier online doen.

Het betalingsuitstel was aanvankelijk beperkt tot de voorlopige bijdragen van het vierde kwartaal van 2022, maar deze maatregel werd ondertussen verlengd tot het eerste kwartaal van 2023.

Voor het vierde kwartaal van 2022 is de aanvraagtermijn ondertussen verstreken. Het betalingsuitstel voor de voorlopige bijdragen van het eerste kwartaal van 2023 kan je aanvragen tot en met 14 maart 2023.

Via dit betalingsuitstel krijg je één jaar extra om je sociale bijdragen te betalen en je blijft toch volledig in orde met je sociale zekerheid. Enkel je VAPZ-bijdrage van 2023 is niet fiscaal aftrekbaar als je gebruik maakt van het betalingsuitstel. Wil je dit fiscaal voordeel toch behouden? Betaal je uitgestelde sociale bijdrage dan ten laatste op 31 december 2023.

Indien je betalingsmoeilijkheden ondervindt, kan je hier een afbetalingsplan aanvragen.

Ben je getroffen door de energiecrisis? Dan kan je voor het vierde kwartaal 2022 en het eerste kwartaal 2023 een vereenvoudigde aanvraag tot vrijstelling van je sociale bijdragen indienen.

De vrijstelling voor het vierde kwartaal van 2022 kan je al aanvragen. De vrijstelling voor het eerste kwartaal van 2023 kan je pas aanvragen vanaf januari 2023. 

Voor de vereenvoudigde procedure moet je kunnen aantonen dat:

• Er een grote impact is van de energiecrisis op de zelfstandige activiteit;
• Er een sterke toename is van de voorschotfactuur voor energie in 2022 en/of 2023 ten opzichte van deze van 2021.

De volgende zelfstandigen kunnen een aanvraag tot vrijstelling indienen (ook wanneer je primostarter bent):

• zelfstandigen in hoofdberoep
• zelfstandigen met artikel 37, die evenveel betalen als een hoofdberoep
• student-zelfstandigen, die evenveel betalen als een hoofdberoep
• meewerkende echtgenoten maxi-statuut
• gepensioneerde zelfstandigen

Als starter moet je minstens vier kwartalen aangesloten zijn vooraleer je een aanvraag vrijstelling kan indienen.

Voldoe je niet aan de voorwaarden van de vereenvoudigde procedure?  Dan kan je een aanvraag indienen via de gewone procedure.

Aanvraag en rechten

De aanvraagtermijn voor de vrijstelling is één jaar. Voor de vrijgestelde kwartalen, blijf je in orde met je groeipakket en ziekteverzekering, maar je verliest wel je pensioenrechten. Om je pensioenrechten toch te behouden, heb je wel de mogelijkheid om de vrijgestelde kwartalen nog te betalen binnen een termijn van 5 jaar. Je VAPZ-bijdrage voor 2022 en/of 2023 is niet fiscaal aftrekbaar als je één of meerdere kwartalen vrijstelling hebt voor het betrokken jaar.

Hoe vraag je deze vrijstelling aan? 

Je kan je aanvraag op een snelle en eenvoudige manier doen door onderstaand formulier in te vullen. Let er wel op dat je voldoende bewijsstukken toevoegt over de impact van de energiecrisis op je financiële problemen.

Je mag dit formulier doormailen of opsturen naar je regionaal kantoor. Je moet het formulier zelf ondertekenen. Het RSVZ aanvaardt geen aanvragen die door accountants ondertekend zijn.

Let wel op: als je onvoldoende bewijsstukken aanbrengt, kan je aanvraag geweigerd worden. Twijfel je? Ga dan voor de klassieke aanvraag, want wordt je vereenvoudigde aanvraag geweigerd, dan kan je geen klassieke aanvraag meer doen voor dezelfde kwartalen.

Steunmaatregelen Vlaanderen

In het kader van de energiecrisis heeft ook de Vlaamse Regering een steunpakket voor ondernemingen uitgewerkt. Het is op dit moment onduidelijk of er voor dit pakket sprake mag zijn van een tijdelijke of definitieve stopzetting van de zelfstandige activiteit. Meer informatie vind je hier op de website van het VLAIO.

Steunmaatregelen Wallonië

Naar aanleiding van de stijging van de energiekosten heeft de minister van Economie Willy BORSUS een enveloppe van 175 miljoen euro vrijgemaakt om rechtstreekse steun te verlenen aan de ondernemingen die het zwaarst door de crisis zijn getroffen.

Meer info over deze maatregelen vind je hier.

Steunmaatregelen Brussel

Ook voor het Brussels Gewest werden een aantal steunmaatregelen uitgewerkt. Meer info hierover vind je hier.