Sociale bijdragen
Kan ik mijn sociale bijdragen aanpassen? Wat als ik geen vier kwartalen was aangesloten? Waarom krijg ik een eindafrekening? Hoef ik nog sociale bijdragen te betalen als ik stop als zelfstandige? Krijg ik vrijstelling na mijn bevalling? Acerta weet raad.
Ter ondersteuning van het vrouwelijke ondernemerschap geniet je vrijstelling van betaling van sociale bijdragen voor het kwartaal dat volgt op het kwartaal van de bevalling. Voor dit vrijgestelde kwartaal behoud je al je sociale rechten. Voorwaarde is wel dat je bij je ziekenfonds in aanmerking komt voor de moederschapsuitkering als zelfstandige. Let wel: je VAPZ-bijdrage is niet fiscaal aftrekbaar in het jaar van de vrijstelling.
Je hoeft geen aanvraag in te dienen om deze vrijstelling te bekomen. Acerta sociaal verzekeringsfonds brengt dit voor jou in orde van zodra het ziekenfonds de gegevens van de moederschapsuitkering overmaakt.
De sociale bijdrage is ondeelbaar en wordt niet omgerekend naar het aantal gewerkte dagen of weken. Je bent het kwartaal waarin je stopt als zelfstandige volledig verschuldigd. Enkele uitzonderingen:
- Als je je activiteit stopzet in het kwartaal waarin je de pensioenleeftijd bereikt of met vervroegd pensioen gaat, hoef je voor dat kwartaal geen bijdrage meer te betalen.
- Bij overlijden is de sociale bijdrage niet meer verschuldigd voor het kwartaal van het overlijden.
Je betaalt geen sociale bijdragen meer vanaf het kwartaal dat volgt op het kwartaal waarin je je activiteit stopzette. Let wel op: je kunt nog regularisaties krijgen tot twee jaar na de stopzetting van je activiteit. De voorlopige bijdragen van de laatste twee jaren van je activiteit worden immers pas na ongeveer twee jaar geregulariseerd. Je kan dit vermijden door extra bijdragen te storten in je reserve van het betrokken bijdragejaar.
Een voorbeeld:
Je stopt als zelfstandige op 30 juni 2024. De regularisatie van de voorlopige bijdragen van 2023 en 2024 zal respectievelijk gebeuren in 2025 en 2026, dus na de stopzetting.
Tip! Vermijd te hoge regularisaties door - voor je stopt - extra bijdragen te storten in je reserve van het betrokken bijdragejaar
Het gaat hier niet over een gewone kwartaalafrekening, die zul je na je stopzetting niet meer ontvangen. Het is een eindafrekening over een periode vóór je stopzetting. Dat is een gevolg van de nieuwe wetgeving sinds 2015.
Dat is mogelijk. Weliswaar is de berekeningsbasis dezelfde voor de vier kwartalen, maar het bijdragepercentage kan van kwartaal tot kwartaal verschillen. Dat komt omdat je veranderde van bijdragecategorie: van hoofdberoep naar bijberoep, van actieve zelfstandige naar gepensioneerde …
Voorbeeld:
Iemand was zelfstandige in hoofdberoep gedurende de eerste twee kwartalen en zelfstandige in bijberoep of gepensioneerd gedurende de laatste twee kwartalen. In de eerste jaarhelft bedroeg zijn inkomen 10 000 euro. In de tweede jaarhelft viel het terug naar 1 000 euro. De bijdragen worden berekend op het volledige jaarinkomen, in dit geval 11 000 euro. In de eerste twee kwartalen is op dit inkomen de minimumbijdrage voor een hoofdberoep verschuldigd. In de laatste twee kwartalen gelden de tarieven voor een bijberoep of een gepensioneerde.
Dat kan! Je leest er alles over op deze webpagina.
Als zelfstandige met beperkte inkomsten kun je genieten van vrijstelling of vermindering van de aangerekende bijdragen. Op basis van artikel 37 van het ARS, het algemeen reglement over het sociaal statuut van de zelfstandigen, kan je hoofdberoep met een bijberoep gelijkgesteld worden. Dat kan alleen als je via een andere weg je socialezekerheidsrechten vrijwaart en als je beroepsinkomsten onder specifieke inkomensgrenzen liggen.
Hieronder vind je de sociale bijdragen die zelfstandigen vandaag betalen bij Acerta sociaal verzekeringsfonds. Je leest er ook onder welke inkomensgrenzen de bijdragen volledig wegvallen.
Belangrijk! Denk eraan dat je geen sociale rechten opbouwt als zelfstandige wanneer je verminderde bijdragen betaalt of vrijgesteld bent. Pas als je sociale bijdragen minstens zo hoog zijn als de minimumbijdragen van een hoofdberoep, bouw je ook als zelfstandige sociale rechten op. Is je inkomen terug op het niveau van voorheen? Dan verzaak je aan je statuut van gelijkstelling beroep. Die verzaking moet je aanvragen bij Acerta. Je genormaliseerde statuut wordt wél pas het volgende kalenderjaar van kracht, dus vanaf 1 januari van het jaar volgend op je aanvraag tot verzaking.
Pas opgerichte vennootschappen kunnen vrijgesteld worden van betaling van de vennootschapsbijdrage.
De voorwaarden zijn vermeld op de achterzijde van dit aanvraagdocument.
Ja, stopzettingsmeerwaarden zijn inkomsten die gerealiseerd worden naar aanleiding van de volledige en definitieve stopzetting van een bedrijf of bedrijfstak. Ze worden (deels) afzonderlijk belast. Het kan gaan om meerwaarden op activa (bijvoorbeeld: bedrijfsuitrusting, gebouwen ...) of om winsten behaald na de stopzetting (bijvoorbeeld commissielonen op vroegere zaken).
Een stopzettingsmeerwaarde of een andere afzonderlijk belastbare meerwaarde of premie telt mee voor de berekening van de sociale bijdragen.
Sinds 1 januari 2015 ben je geen sociale bijdragen verschuldigd op stopzettingsmeerwaarden in de volgende twee situaties:
- je stopte effectief en volledig met je zelfstandige activiteit ten laatste op 31 december van het jaar volgend op het jaar waarin de stopzettingsmeerwaarde gerealiseerd werd
- of je geniet een rustpensioen ten laatste op 31 december van het jaar volgende op het jaar waarin de stopzettingsmeerwaarde gerealiseerd werd
De voordelen in natura die een vennootschap toekent aan haar mandatarissen of werkende vennoten, behoren tot het beroepsinkomen en zijn dus inbegrepen in de bijdragegrondslag voor de sociale zekerheid voor zelfstandigen. Bijvoorbeeld: het gebruik van een personenwagen, maaltijden, leningen tegen gunstvoorwaarden …
De mandataris van een vennootschap (zaakvoerder, bestuurder …) die op papier en feitelijk onbezoldigd is en daarnaast geen andere zelfstandige activiteit uitoefent (bijvoorbeeld als werkend vennoot) is niet verzekeringsplichtig.
Alleen als je voldoende kunt bewijzen dat je een onbezoldigde mandataris bent, ben je vrijgesteld van aansluiting. Om als onbezoldigd mandataris beschouwd te worden, moet je tegelijkertijd aan deze drie voorwaarden voldoen:
- Je mag naast het onbezoldigde mandaat geen enkele andere zelfstandige activiteit uitoefenen in de vennootschap (geen boekhoudkundige, commerciële, administratieve of andere taken). Doe je dat wel, dan ben je werkende vennoot of heb je een uitvoerende functie op zelfstandige basis. Je wordt ook als zelfstandige beschouwd als je enige zaakvoerder bent. Tot slot zijn vennoten in bepaalde vennootschappen (zoals de vof) altijd verzekeringsplichtig als werkend vennoot.
- Je mandaat moet als onbezoldigd beschreven zijn in de statuten van je vennootschap tenzij de raad van bestuur of algemene vergadering uitdrukkelijk heeft beslist tot de kosteloosheid.
- Je geniet in de praktijk geen enkel voordeel, ook niet in natura of als belastingvoordeel, vanwege je functie als mandataris.
Als je voldoet aan bovenstaande voorwaarden ben je niet langer verzekeringsplichtig en mag je aansluiting bij het sociaal verzekeringsfonds worden stopgezet.
Bovenstaande regeling geldt voor alle mandatarissen, ongeacht vanuit welk land zij hun vennootschap besturen. Wanneer je als mandataris de pensioenleeftijd bereikt of een vervroegd pensioen geniet, ben je niet verzekeringsplichtig als je naast het onbezoldigde mandaat geen andere activiteit uitoefent. Als bewijs volstaat de feitelijke kosteloosheid.