Kerstshoppen op zondag

In de aanloop naar de eindejaarsfeesten zullen de komende weken een heel aantal winkels uitzonderlijk open zijn op zondag. Dat betekent echter niet dat je zomaar aan je personeel mag vragen om mee aan de slag te gaan. In principe is het namelijk verboden om je werknemers op zondag te laten werken.

Op deze regel zijn echter een aantal uitzonderingen voorzien. In onderstaand schema verduidelijken we wie wanneer aan de slag mag.

Personeel kan het hele jaar door de ganse zondag aan de slag in:

• Slagerijen, bakkerijen en banketbakkerijen;
• Voedingswinkels die minder dan 5 werknemers in dienst hebben;
• Tabakswinkels;
• Winkels met natuurlijke bloemen;
• Dagbladondernemingen;
• Salons, tentoonstellingen, musea, jaarbeurzen, ….;
• …

Personeel kan tot 39 zondagen (per werknemer) de ganse zondag aan de slag in: 

• kleinhandelszaken en kapperssalons gevestigd in badplaatsen, luchtkuuroorden en toeristische centra

Personeel kan 40 zondagen de ganse zondag aan de slag in: 

• winkels van meubilair en tuinartikelen  

Personeel kan de zondag voor Kerstmis en twee zondagen naar keuze de ganse dag aan de slag in: 

• alle andere kleinhandelszaken 

Personeel kan de zondag voor Kerstmis en twee zondagen naar keuze de ganse dag aan de slag en drie bijkomende zondagen per kalenderjaar de ganse zondag aan de slag in: 

• alle andere kleinhandelszaken, maar alleen als de  sector of de kleinhandelszaak een overeenkomst heeft afgesloten die voorziet in een toeslag voor zondagsarbeid

Personeel kan tewerkgesteld worden van 8 uur ’s morgens tot ’s middags in:

• de gevallen waar zondagsarbeid niet mogelijk is volgens bovenstaande uitzonderingen.

Een werknemer die op een zondag tewerkgesteld wordt, heeft recht op:

• zijn loon aan 100% voor de gewerkte uren op zondag; en
• onbetaalde inhaalrust. De duur van de inhaalrust hangt af van het aantal gepresteerde uren op zondag:
  • werkt de werknemer vier uur of minder op zondag, dan heeft hij recht op een halve dag inhaalrust.
  • werkt de werknemer meer dan vier uur op zondag, dan heeft hij recht op een volledige dag inhaalrust.

Je werknemer moet deze inhaalrust in principe in de loop van de zes kalenderdagen na de gewerkte zondag opnemen (tenzij je sector een afwijkende termijn bepaalt).

De inhaalrust mag samenvallen met een inactiviteitsdag, zoals bijvoorbeeld de zaterdag volgend op een gewerkte zondag. De inhaalrust mag echter niet samenvallen met een dag waarop de werknemer niet werkt, maar toch loon ontvangt (bijvoorbeeld een feestdag, dag arbeidsduurvermindering, vakantie, ziekte, klein verlet…).

Of jouw sector een afwijkende termijn voorziet voor het opnemen van inhaalrust na tewerkstelling op een zondag vind je terug in jouw Sectorale Gids, in hoofdstuk 30.3.

Wanneer een voltijdse werknemer door de tewerkstelling op een zondag zijn normale arbeidsduurgrens overschrijdt, presteert hij overuren. Dat zal bijvoorbeeld het geval zijn wanneer zijn gewone werkweek van maandag tot vrijdag loopt. In dat geval geven de gewerkte overuren op zondag recht op:

• overloon aan 100%; én
• inhaalrust die plaatsvindt op een gewone activiteitsdag én die betaald wordt aan 100%.

Voorbeeld

Een voltijdse werknemer presteert acht overuren op een zondag. Deze werknemer heeft recht op:

• Betaling van een toeslag van 100% voor deze acht uur;
• Inhaalrust voor acht uur, betaald aan 100% omwille van de overuren die gepresteerd werden op zondag;
• Een volledige dag onbetaalde inhaalrust omwille van de tewerkstelling op zondag voor meer dan vier uur.

Volgend schema geeft een korte samenvatting voor een voltijdse werknemer weer:

De hierboven aangehaalde mogelijkheden om te werk te stellen op zondag, zijn van toepassing in de volgende paritaire comités:

• PC 119 voor de handel in voedingswaren;
• PC 201 voor de zelfstandige kleinhandel;
• PC 202 voor de kleinhandel in voedingswaren en de middelgrote levensmiddelenbedrijven;
• PC 311 voor de grote kleinhandelszaken.

Meer informatie en eventueel te vervullen formaliteiten om op zondag te kunnen tewerkstellen kan je terugvinden in Trefzeker Sociale gids, afdeling 34, III, A en in jouw Sectorale gids, hoofdstuk 30.3.