Een sectoraal akkoord: hoe een beter beeld krijgen?
Het is weer tijd voor de sectorale akkoorden. Wat betekent dit concreet voor de werkgevers?
Om de twee jaar onderhandelen de sectoren over nieuwe sectorale akkoorden. Wat betekent dit voor jou? Wat zijn de gevolgen? Wanneer wordt dit akkoord van kracht? Waarom moet je deze maand de lonen twee keer verhogen? …. We proberen hier en antwoord te geven op alle vragen die je tijdens deze cruciale periode zou kunnen hebben.
Wat is een sectoraal akkoord?
Een sectoraal akkoord is het resultaat van onderhandelingen tussen de sociale partners van een paritair (sub)comité. Met andere woorden gaan de vertegenwoordigers van de werknemers en van de werkgevers rond de tafel zitten om het lot van de arbeids- en loonvoorwaarden van de werknemers in een sector te bespreken voor de komende twee jaar.
De volgende sectorale akkoorden zullen de periode van 1 januari 2019 tot 31 december 2020 bestrijken.
Waarover gaat een sectoraal akkoord?
Een sectoraal akkoord bepaalt de arbeids- en loonvoorwaarden van de werknemers.
Met andere woorden wordt er afgesproken of en onder welke vorm een conventionele loonsverhoging aan de werknemers wordt toegekend. Bijvoorbeeld een loonverhoging van een bepaalde percentage of de toekenning van gelijkwaardige voordelen zoals extra maaltijdcheques of ecocheques, een hogere verplaatsingsvergoeding, een pensioenverzekering...
De arbeidsvoorwaarden worden ook besproken. Dit kan bijvoorbeeld betrekking hebben op de mogelijkheden tot tijdskrediet of SWT (het vroegere brugpensioen) voor de werknemers in de sector. Het kan ook gaan over een grotere flexibiliteit op het werk of over elke andere maatregel die een invloed kan hebben op de condities waarin het werk uitgevoerd wordt in de sector.
Wat zijn de stappen om tot een sectoraal akkoord te komen?
De werknemerszijde (de vakbonden) presenteert eerst een eisenpakket met alle verzoeken van de werknemers. Vervolgens overleggen werkgevers en werknemers om een ontwerpakkoord en/of een protocolakkoord te bereiken. In dit stadium is de tekst in principe nog niet van toepassing voor de werkgevers van de sector. Alle bepalingen in dit protocol of ontwerpakkoord zullen pas van kracht worden nadat ze in een of meerdere officieel gepubliceerde CAO’s geformaliseerd zijn.
Je moet dus niet in paniek raken als je een eisenpakket voor je sector tegenkomt want deze moet nog onderhandeld en besproken worden tijdens het overleg met de werkgeverszijde.
Zijn er grenzen aan een sectoraal akkoord?
De sectoren kunnen de arbeids- en loonvoorwaarden van de werknemers van een sector niet vrij kiezen. Volgens de hiërarchie der normen moeten ze namelijk rekening houden met de wetgeving en de overeenkomsten die op nationaal niveau zijn afgesloten.
Als de sociale partners bijvoorbeeld beslissen om het loon van de werknemers te verhogen, kunnen ze dit enkel binnen de grenzen van de op nationaal niveau vastgestelde loonnorm doen. Concreet kunnen ze voor de periode 2019-2020 geen stijging van de huidige salarissen met meer dan 1,1% voorzien.
Wat de arbeidsvoorwaarden betreft, als de sociale partners bijvoorbeeld beslissen om de mogelijkheid om vrijwillige overuren boven de 120 uur die door de wet worden voorzien, te verhogen, moeten ze het maximum van 360 uur per jaar dat door de federale wetgever is bepaald, in acht nemen. De speelruimte van de sectoren wordt ook door de wetgever beperkt voor het tijdskrediet of het SWT bijvoorbeeld.
Bestaat de mogelijkheid dat je de lonen van de werknemers twee keer in dezelfde maand moet verhogen?
De loonindexering en de conventionele loonsverhoging mag je niet met elkaar verwarren .
Het doel van de loonindexering is de lonen te verhogen in overeenstemming met de kosten van levensonderhoud. Deze verschilt voor elke sector maar het sectoraal akkoord heeft er in principe geen invloed op.
De conventionele loonsverhoging betreft daarentegen het resultaat van sectorale onderhandelingen in het kader van een sectoraal akkoord.
Gezien de oorzaak en de aard van deze twee loonsverhogingen verschillend zijn, is het mogelijk dat de lonen in dezelfde maand worden verhoogd als gevolg van de indexering enerzijds maar ook als gevolg van een in een sectoraal akkoord besliste conventionele loonsverhoging anderzijds.
Wil je meer weten over het sectoraal akkoord in jouw sector? Zodra het gesloten en gepubliceerd is, is het in de afdeling 00 van jouw Sectorale Gids raadpleegbaar.