Logopedisten zoeken jong bloed: bijna een vijfde minder logopediestudenten in 10 jaar
Acerta en Vlaamse Vereniging van Logopedisten: “Hogere honoraria en betere work-life balans maken beroep voor jongeren opnieuw aantrekkelijker”
Brussel, 23 augustus 2024 – Terwijl de wachtlijsten bij logopedisten toenemen, daalt het aantal studenten in de opleiding logopedie. Afgelopen academiejaar stond het aantal studenten op het laagste niveau in 10 jaar. Tegelijk is vandaag bijna 1 op de 10 gemachtigde logopedisten ouder dan 65. Lange tijd leek er geen generatiewissel op komst, maar afgelopen schooljaar is het aantal generatiestudenten – degenen die zich voor het eerst inschrijven in het hoger onderwijs – voor het eerst in 10 jaar tijd nog eens gestegen. Dit blijkt uit een nieuwe analyse van hr-dienstengroep Acerta en de Vlaamse Vereniging van Logopedisten (VVL). "Doordat logopedisten sinds kort hogere erelonen mogen vragen én er meer ingezet wordt op een goede work-life balans kan het beroep de komende jaren opnieuw aantrekkelijker worden voor jongeren”, klinkt het bij de experten van Acerta Starters & zelfstandigen.
Wie voor zijn of haar jonge spruit een afspraak wil maken bij de logopedist, kijkt niet zelden tegen lange wachttijden aan. En dat terwijl het aantal gemachtigde logopedisten in ons land de afgelopen tien jaar met 64% gestegen is, van 10.946 in 2013 naar 17.912 in 2023, volgens cijfers van de Planningscommissie Medisch Aanbod van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid. Een belangrijke verklaring is de toegenomen werkdruk bij logopedisten door de vergrijzing. Daardoor kloppen niet alleen meer (jonge) kinderen, maar ook steeds meer oudere mensen met spraak- en taalproblemen bij de logopedist aan. Bovendien is niet elke gemachtigde logopedist ook nog actief als logopedist.
Ook de logopedist zelf vergrijst. Volgens de Planningscommissie is 16% van de gemachtigde logopedisten in België 60 jaar of ouder, en 9% is ouder dan 65 jaar. In 2013 waren deze percentages respectievelijk 6% en 2%.
Figuur 1: Aandeel gemachtigde logopedisten, uitgesplitst per leeftijd
Bron: Planningscommissie Medisch Aanbod van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid
Generatiewissel
Voor wie onderaan de wachtlijst staat, is het dus uitkijken naar jong bloed onder de logopedisten. Al leek dat jarenlang niet op komst: zowel in de professionele bachelor Logopedie en Audiologie aan de Vlaamse hogescholen (-19,6%) als in de richting Logopedische en Audiologische Wetenschappen aan de Vlaamse en Brusselse universiteiten (-11%) is het aantal studenten sterk gedaald op tien jaar tijd, blijkt uit een analyse van Acerta Starters & zelfstandigen. Vandaag zijn er 17% minder studenten in beide opleidingen samen dan tien jaar geleden, het laagste niveau in een decennium. Maar voor het eerst is er een lichtpuntje: afgelopen academiejaar schreven er zich 9% meer generatiestudenten in voor een opleiding tot logopedist. Dat zijn studenten die 17 of 18 jaar zijn en zich voor het eerst inschrijven in het hoger onderwijs.
Katrien Jonckheer, directeur Starters en Zelfstandigen bij Acerta: “Deze stijging is erg welkom, want jaar na jaar daalde het aantal generatiestudenten in de opleidingen tot logopedist. We hopen dat deze positieve evolutie zich ook de komende schooljaren doorzet aan de hogescholen en universiteiten.”
Figuur 2: Aantal (generatie)studenten in de professionele bachelor logopedie en audiologie of de universitaire opleiding Logopedische en Audiologische Wetenschappen
Bron: Departement Onderwijs & Vorming
Jongeren warm maken
Om wachtlijsten weg te werken, pleiten Acerta en de Vlaamse Vereniging van Logopedisten (VVL) ervoor om het runnen van een zelfstandige praktijk aantrekkelijker te maken.
Stefaan Lefevere van de Vlaamse Vereniging voor Logopedisten (VVL): “De voorbije tijd zijn er heel wat stappen vooruit gezet om het beroep voor jongeren aantrekkelijker te maken. Denk bijvoorbeeld aan het akkoord over de hogere tarieven die logopedisten mogen aanrekenen. 67% van de logopedisten is toegetreden tot de nieuwe conventie. Daarnaast zijn ook maatregelen genomen om de administratieve last te verminderen, waardoor logopedisten met de kern van hun werk kunnen bezig zijn en niet verdrinken in allerlei administratieve rompslomp.”
Katrien Jonckheer, directeur starters en zelfstandigen bij Acerta: “Er is daarnaast ook meer aandacht gekomen voor het welzijn van zelfstandigen, waaronder vrije beroepen zoals logopedisten. Van alle erkende logopedisten in ons land is 97% vrouw en een derde van hen is jonger dan 40 jaar en heeft vaak jonge kinderen. Een goede work-life balans is voor hen dus een doorslaggevende factor. Het werken als zelfstandig logopedist biedt de flexibiliteit om je eigen werkuren te kiezen. Bovendien kiezen steeds meer logopedisten ervoor om in groepspraktijken te werken, waar administratieve taken worden gedeeld en flexibele roosters mogelijk zijn. Dit draagt bij tot een betere work-life balans voor zelfstandige logopedisten. Het effect van al deze maatregelen zullen we de komende jaren hopelijk ook in de inschrijvingscijfers aan de hogescholen en universiteiten zien.”
Over de cijfers
De bovenstaande resultaten zijn gebaseerd op een analyse van de inschrijvingscijfers gepubliceerd door het Departement Onderwijs & Vorming. We nemen altijd de cijfers aan het einde van elk academiejaar. Voor het academiejaar 2023-2024 zijn dit voorlopige cijfers aan het begin van het academiejaar. Het doel van deze analyse is om inzicht te geven in de instroom van het beroep logopedist.
Vragen als journalist?
Gelieve contact op te nemen met Acerta – Sylva De Craecker